Үш угбашкы. Татар тоол

Үш уруглуг ядыы кадай чурттап чоруп-тур. Оларны чемгерер, хепкерер дээш ол уйгу-чыдын билбес турган. Уш уруу билдиртпейн-даа хараачыгайлар дег кашпагай, ай дег чырык арын-шырайлыг бооп өзүп кээп-тирлер.
Иези дың кара чааскаан артып каап-тыр.Чанында сарыг дииңчигештен өске кым-даа чок. Чүгле оозу-биле чалгаа чазып чугаалажыр турган.
Каш чыл эрткенде, хөөкүй ие кырып калган. Бир катап хөлчок аарый берип-тир. Ава: — Күжүр дииңчигежим, мээң уругларымга баргаш келем. Дүрген чедип кээп көрүңер деп чугаала-деп-тир.
Дииңчигеш баштай улуг уруунга баргаш, авазының дилээн дамчыдып-тыр. Уруг улуг тынгаш:- Барып болур ийик мен, ынчалза-даа баштай бо ийи тазымны чуп кааптайн- дээн.
— Ийи тазымны чуур мен деп дээ!- деп, дииңчигеш хорадай берген.
Оларың-биле-ле чоруп көр!
Тазтары хеп-хенертен столдан тура халышкаш, уругну демнежип сегирип-ле ап-тырлар. Уруг черже барып ушкаш, чараа-чечен кылдыр хуула бергеш, бажыңындан үндүр союп чоруп каан.
Дииңчигеш ортун уруунга халып келгеш, авазының дилээн дамчыткан.
— Ой, бо дораан-даа болза авамга чеде бээр ийик мен, ынчалза-даа чайым чогу кончуг-дур: ярмаркага кедер хеден даарап алыр дээн кижи-дир мен ийин.
Дииңчигеш ажына бергеш:
— Хеден аргыыр мен деп дээ! Бүгү назыныңда-даа болза ынчаар аргыттынып
чорам- дээн.
Ортун уруг ээремчигей кылдыр хуула берип-тир.
Дииңчигеш хеймер уругга барган. Оозу далган тудуп туруп-тур.
Муңгаранчыг медээ дыңнааш, уруг чаңгыс сөс-даа чугаалавайн, холдарын-даа аштап албайн, ол-ла хевээр авазынче маңнап-ла каап-тыр.
Авазы дириг турда, уруг чеде бергеш, оозун аажок өөрткен.
— Кижилерге үргүлчү өөрүшкүден сөңнеп чор,уруум, ынчаарда кижилер сени-даа, уруг-дарыыңны-даа хүндүлээр, ынак болур- деп, дииңчигеш аңаа чугаалаан.
Шынап-ла хеймер уругну улус аажок үнелээр турган, дыка үр чурттаан. А кажан өлүр үези чедип кээрге, ол алдын ары кылдыр хуула берип-тир.
Чай боорга-ла, ол кижилерге ары чигири чыып бээр турган, ооң холдары үргүлчү чигирзиг чоруур.
Кыжын бүгү чүве сооктан доңаш өлүп турда, ары дүште-даа чок чылыг өөнге удуп чыдар, оттуп келгеш, чигирин чип аар турган.