Күске
(Хертек Шой Чамзыевич ыткан)
Күске чоруп тур. Бир хүн дош маңнап, кежип чыткаш, дошка тайгаш:
– Дош деп чүве күштүг-ле чүве-дир! – дээш, дошту шинчилеп эгелээн.
Шинчип көөрге, дошту хүн чиптер болган. Хүн кончуг күштүг болган.
Хүннү шинчип турарга, хүннү булут дуглай бээр болган.
– Хүннү күштүг дээним, булутка дугладыптар, булут күштүг ирги чүве бе? – дээш, булутту шинчип эгелээн-дир.
Булут хатка алзыптар, хат күштүг апарган.
– Хат кончуг күштүг чүве бе? – дээш, бедик-бедик даглар бажы үнүп, хатты шинчип көөрге, чеже-даа хадып, черни ала албас, чер кончуг күштүг болган-дыр.
– Чер кончуг күштүг чүве – дээш, маңнап, чер кезип, черни шинчилеп туруп берген-дир.
Черни көөрге, өрге-тарбаган үттеп кире бээр, өрге-тарбаган күштүг апарган.
Өрге-тарбаганны шинчип көөрге, кижи деп чүве өлүрүп апаар, кижи кончуг күштүг апарган-дыр.
– Кижи кончуг күштүг чүве – дээш, хөй-хөй кижилиг чер дилеп, чоруурга, бир-ле хөй кижи чыылган черге чедип кээрге, кижи деп чүве бурганга тейлээр, бурган кончуг күштүг апарган.
– Бурган кончуг күштүг – дээш, бурганны долганып, шинчип эгелээн.
Бурганны шинчип турарга, чүү-даа чок, үн-даа чок болган-дыр. Бурган база күш чок болган-дыр.
Күске ам күштүг чүвени тыппайн, чер кезип чоруп берген.