Чазый лама

Бир-ле катап арга иштинге оялыкка тоолай, бөрү, дилги биле адыг ужуражып келеннер иргин. Олар долгандыр олургулапкаш, боттарының ажыл-амыдыралын чугаалажып органнар. Оон хүрээже углап бар чыдар бир ламаны ырактан көрүп кааннар. Тоолай тургаш:
— Эй, эштер! Бо лама кижилерни кандыг-даа бак чүве кылбас, кайгамчык арыг сеткилдиг улус деп дыңнаан мен. Ооң чогум шын, мегезин билбес мен. Чогум ламаларның ол чаагай сеткилдииниң шын, мегезин хынап көрейн дээш.Кандыг деп бодаар силер?
Адыг олура:
— Сээң ооң чуулдүг чүве-дир. Харын канчап ону хынаар боор чүвел?- деп көргүрээн.
Канчаар хынаар дээн бодалын дилги өөрүнге чугаалап берген. Эштери-даа чаңгыс үн-биле чөпшээрешкеннер.
Чоокшулап келгеш көөрге, лама бир-ле ном номчаан хевирлиг  эрни шимчеп, далаш чок базып орган.Ол лама борбайтыр чүве тыраан чүктешкилиг, оң талакы холунуң кырында бичии хевис олбук ажыр каап алган чораан.
Чоруп ора лама орукту доора чыдыпкан дилгини көрүп каан. Ооң кудуруунуң ужу шимчеп каап, өлген-биле дөмей чыткан. Лама « мынчаар орукка олча таваржырга канчап ону көрбес боор! Бо дилгини аңчы кижи балыглап каан боор. Оон дилги шимчей албас чыдыпканы ол-дур. Мону хары угда хая көрүндүрүпкеш, кежин сө тыртып алгаш, акшага хуулдуруп алыр-дыр»- деп бодаан-даа чүвең иргин.
Оон холунда туткан хевис олбугун черге сала каапкаш, чыткан дилгиже дүргени кончуг базыпкан. Лама дилгиниң мырыңай чанынга келгеш, тудуп алыр кайызы чорда дилги тура халааш, бир будун сөөртү аарак,аскаңгырлап ыңай-ла болган. Лама:
« Сен база менден дезериң ол бе!»- деп кылыы хайнып, чүктешкизин чежип каапкаш, дилгиниң соондан бар шаа-биле маңнапкан. Лама тонун уштуп каапкаш-даа, четпээн иргин.
Маңнап чораан дилги хенертен ээй тырткаш, терең сиген аразынче кире бергеш, чыда дүшкен.
Лама келгеш, дескиндир кылаштап, хайгаарап туруп-туруп, терең көк сиген аразында дилгиниң сарыг дүгү алдыннанып хадып турганын көрүп каан. « Чээ, хөөкүй ам-даа холга кирген-дир сен» – деп бодааш, идиин уштуп орук кыдыынга салып кааш, тыныжын оожуктуруп алгаш, кедеңгирлеп чорупкан. Лама дилгиниң мырыңай чанынга келгеш, хол сунар болза, чеде бээр хире чорунда дилгизи «дирлип» тура халааш, арга иштинче ыңай-ла болган. Лама аксын тудуп алган элээн көрүп тура дедир оруунче чорупкан.
Лама орукче үнүп келгеш, идиин алыр дээш баарга чок болган. Лама  « аза-буктуг чер боор бе?- деп бодап, тону, чүктешки биле хевис олбуун алыр дээш, салган черлеринге баарга база чок болган. Лама ам-на коргуп сестип, арны-бажы хуула берген » аза-бугу кызыл дилги бооп хуулуп алгаш. Мээң хамык чүвемни алгаш барган-дыр»-деп бүзүрээш, « дүрген хүрээже барбаажа хоржок» дээш, шалыпкын базыпкан.
Лама ынчап чорда бөрү, адыг, тоолай олар ламаның олбуун акызы адыынга дөжээш, аъш-чемин чип « найырлап» органнар чүвең иргин. Тоолай оргаш, « чаңгыс чоос алыр дээш черже доңгаярда хойнунда акшазын хавы-биле чидирген» деп чугааның шынныын бадыткаан.