Чыраа-Кулун
Бир-ле көже берген аалдың чуртунга чудаан Кулун оъттап турган. Кулунга Бөрү маңнап келгеш:
— Сени мен чиир мен! — деп-тир.
Кулун тургаш:
— Мен моон ыраар эвес мен, чиирин-не чиир-дир сен, саяк Кулун мен, саяктадып-саяктадып алгаш, чи-даан — деп мынчанган.
«Саяктаары кандыг чүве ирги?» — деп бодааш, Бөрү мунуп-ла алган. Кулун саяктааш чоруп каан, Бөрүнү удудур саяктааш, ховуга аппарып чайып каапкаш, маңнап чоруткаш, база-ла оъттай берген.
Бөрү удуп-удуп оттуп кээрге, кулун удуду саяктааш, чайып каапкан, ховуда чааскаан чыдып-тыр. Кулун-даа чок болган.
— Саяк аът мунар чылгычылар эвес мен? Ам-на барып чиптейн! —дээш, Бөрү халып чоруп-ла каан. Бөрү чедип кээрге, Кулун бо оъттап туруп-тур.
— Сени ам-на чиир мен.
— Чиирин-не чиир-дир сен, чыраалаар Кулун мен, чыраалаткаш, чивес сен бе?
«Чыраалаары кандыг чүве ирги?» — деп бодааш, Бөрү Кулунну мунуп алгаш, чырааладып чоруп-ла каан. Кулун Бөрүнү удудур чыраалааш, ховуга чайып каапкаш, маңнап кээп, база-ла оъттап туруп берген.
Бөрү оттуп келгеш:
— Чыраа-саяк аът мунар чылгычылар эвес мен. Ам-на барып чиптейн! — дээш, халып-ла чоруткан.
Бөрү маңнап кээрге, Кулун-даа оъттап турган.
— Ам-на чиир мен!
— Чиирин-не чиир-дир сен, челерим кончуг Кулун мен, челдирип-челдирип алгаш, мени чи-даан!
«Челери кандыг чүве ирги?» — дээш мунупкан. Кулун база-ла Бөрүнү удуду челгеш, ховуга чайып каапкан. Боду маңнап кээп, оъттап туруп берген.
Бөрү удуп-удуп, оттуп келген. Кулун чок.
— Ядараан чыраа, саяк, челер аът мунар чылгычылар эвес мен, ам-на чип каайн — дээш, маңнап-ла чоруп каан. Маңнап кээрге, Кулун оъттап-ла туруп-тур.
— Ам-на чиир мен, сен кулугурну! — дээн.
Кулун тургаш:
— Харын чиирин-не чиир-дир сен, мээң будум таваңгайында бижик бар чүве, ону кыйгырып көргеш, чи-даан! — деп-тир.
«Чүү дээн чүве ирги?» — дээш, номчуур деп көрүп бар чыдырда, Кулун Бөрүнү чыттыр теп кааш, маңнап чоруй барып-тыр оо.
— Бөрү: «Бижик-үжүк билир — бижээчи мен бе, чыраа-саяк, челер-маңнаар аът мунар — чылгычы мен бе, тудуп чип алырым кай!» — деп халактап чыда, өлүп каап-тыр оо!