Поэзия (на тувинском языке)
Чооду Кара-Куске. Дүштү Садар Турган Болза!
08 декабря 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
ДҮШТҮ САДАР ТУРГАН БОЛЗА! Кинону-даа, концертти-даа Кижи бүрү садып көөр бис. Үзүмнү-даа, чигирни-даа Үргүлчү-ле садып чиир бис. Чүгле дүштү, чүгле дүштү Чүге сатпас болганы ол? Авам мени уду дээрге, Ачам ону деткий кааптар. А мээң уйгум көңгүс келбес, Анаа-ла хөй бодал үглээр. Азарганчыг дүш-ле болза, Албадатпайн удуй бээр мен. Дүндүүштелдир ужугар-даа, Дүп чок …
Юрий Кюнзегеш. Арга иштинге
29 ноября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
ДУРУЯАЛЫГ – ТӨРЭЭН ХЕМИМ Якут шүлүкчү Л. Поповка Дугай дурту чиңге хемим – Дуруяалыг, унуң орта Туман, чаъс бооп хуулуп алгаш, Дургаар көжүп чоруксаар мен. Дүнекиниң сылдызы дег Дүндүүштелип үне бергеш, Кырлаң чалгыың дүвүн орта Кылаңайнып туруксаар мен. Кадыр элде уя туткан Хараачыгай кушкаш ышкаш, Дыңгылдайлаан аялгаңны Дыңнап, таалап оруксаар мен. …
Олег Сувакпит. Бора-хөкпештиң ыры
29 ноября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
БОРА-ХӨКПЕШТИҢ ЫРЫ Боом баары орук көргеш, Бора-хөкпеш ырлап орган: «Дайнам тараа тогла-тогла, Таалайым дазылазын!» Удаваанда чычааннар-даа Улай шуушкаш туруплаткан. Көрүп ора, «чок боор» дээштиң, Хөөннүг, хөөн чок ужуп четкен. Кызыл доозун аразында Кызыл-тастар чыткылап-тыр. «Чик-чик!» кылдыр каттыргылааш, Чип-ле кирген хөкпеш иргин… Боостаазы харлыккыже, Борбак хырны шартайгыже, Дайнап, сыырып, далбаңайнып, Дагын-дагын ырлап …
Чооду Кара-Куске. Чайгы эртен
29 ноября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
Кожаалыг хүн херелдери Кожагардан харап келди. Хоюн сүрген кадарчы оол Коданындан үнүплетти. Сарыг-шокар бызаа дуу ол Сава туткан саанчы көргеш, Челе үзе тыртып каа дег, Четтикпестеп чүткүп-ле тур. Сигеннээр дээн кезек кижи Силиредир челзиптерге, Аалдың ыды туруглатты, Арга ону өттүне-дир. Кушкаштарның мыжыраажы, Хууңчукта сүттүң даажы Чайгы иштиң эгелээнин Чарлап-дүймеп чаңгыланды.
Александр Шоюн. Салыгынчыгаш
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
ХӨРТҮК БОЛУП ХУУЛУП КААП-ТЫР Ээргииш ышкаш долгай дүрүп, Эстеңнедир саарып, чажып, Шугулдаан хат аккыр харны Чууктап, булгааш туруп берди. Соңгам шилин аяар суйбап, Соңнуг-мурнуг далаш эстеп, Хөвең дег ак көвей харлар Хөлзеп-дойлуп, дүүреп-ле тур. Хат-даа соксаан, соңгам караан Харап барып көре бердим. Хөөкүй харлар хаттан дескеш, Хөртүк болуп хуулуп каап-тыр. БАШТАЙГЫ НОМЧУГАШ …
Светлана Козлова. Кавалерист-девица
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
Аъттыг шеригжи кыс 1 Биче-Тейде имир каксы Аът дуюу сидирей-дир. Бир-ле кижи ырлыг-шоорлуг Аяңдыва кирип олур. Кыстар ышкаш, чиңге үннүг, Кыяң-сыйбың кожаң эвес, Ырызы чиик, өткүт чидиг Ындыг кайгал кайы эр боор? Даңның бажы шара хере, Даштар бажы сарыг шокар. Өгнүң ишти оттуп келген, Өле баштыг ирей оргаш: — Канчап дедир эгдиң, кызым, Шайың, дузуң …
Леонид Чадамба. Башкы
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
БАШКЫ Дүне. Бир шак. Улус удаан. Дүүрээзин чок. Шак-ла дагжаар. Орай дүне бир-ле бажың Оду чыраан – одуг турар. Ында чүгле Байыр башкым Кыдырааштар хынаан орар. Ынак чараш уруглары Класста дег көстүп турар. «Дөрттер», «бештер» көстүп кээрге, Төрээннер деп хүлүмзүрүүр. «Ийи», «үштер» тургулаза, Ижин-баары карарып кээр. Эртемнерге башкым ышкаш Эки, тергиин …
Мария Күжүгет. Адыг Оглу Ойнараак
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
Адыг оглу ойнаарак Ачылыгның ойнаараа Адыг оглу бо-дур. Арны-бажын топтаарга, Арты-иштин көөрге, Ээзи болган оолга Элдеп дөмей, чаптанчыг. Борбак кара карактары, Бопугур чаагы бо. Мойну кыска, чолдак, Боду арай тырың. Ийи холу датпагар, Ийи буду дазагар, Кулактары делбигир, Кудуруу… шуут чок. Моортай Бодунга-ла дегбес болза, Моортайның чаңы оожум. Хорадатса, бодуң шоруң – …
Экер-оол Кечил-оол. Дээрде капуста
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
Сарыг бүрү ховаганзыг Чалбаңайнып бадып турда, Кажар койгун огородтан Капуста кээп оорлап чиген. Чаактар суу сайырап кээр, Чаагай-ла, амданныг чем! Дайнаптарга, кидирт кынныр Даажы безин тааланчыг! Борбак ногаан тейлер ышкаш, Капусталар хөй-ле болган. Борбак хырын шартайгыже, Харамдыгып чигеш, чанган. Аштай бергеш, сактыр чеми – Амдыкы-ла капустазы. Карактарга борбаңайндыр Кайгамчык бооп көстүп келир. …
Стихи Сергея Есенина на тувинском языке
19 октября 2021 | Поэзия, Поэзия (на тувинском языке)
* * * Шала кежээ. Шалыңның суу Шагар-оътта кылаңнашты. Орук кыдыы чиирбей талда Ооргам дээскен көрүп тур мен. Бажыңывыс серизинче Баштак ай-даа херел чашты. Арай хажыы бир-ле черде Айлаң-куш-даа сырынналды. Оттуг суугу кыдыында дег, Онза-ла-дыр, чылыы сүргей. Эргим ногаан хадыңнар ам Эстир четкен лаалар дег. Аккан хемниң ындындыва Аяң херим чаптылып-тыр. Даянгыыжын токкуладып, Таңныыл шаг …