Радуга Тувы
Төвүт улустуң тоолдары. Даш арзылаң.Тоолай болгаш арзылаң
19 марта 2019 | Uncategorized
ДАШ АРЗЫЛАҢ Эрте бурун шагда Нагцю дээр суурга Церен деп ядыы тарааын амыдырап чурттап чораан. Ооң бодунуу дээр малы-даа чок, чери-даа чок турган чүве-дир. Дүне боорга орбак-самдар чадырынга дүн чарып, хүндүс элдеп-эзин ыяштардан хевир-дүрзү чонуп ооң-биле амыдырап турган. Арга иштинде бичии ажык шөлчүгеш турган. Эрте балар шагда ол шөлчүгешке бир-ле кижи улуг даштан арзылаң дүрзүлеп …
Уруглар дээрже хүннү канчап октапканыл? Бушмен тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Шаанда хүн кижи турган, черге чурттап чораан чүве-дир. Ооң бир колдуунуң адаандан чырык херелденип үнүп турган. Кажан кижи-хүн холун өрү көдүрүптерге, чырык апаар, куду бадырыптарга,караңгылай бээр. Хүндүс ооң чырыы ак, а дүне от дег кызыл. Кижи-хүн чыдыптарга, чүгле ооң бажыңын долгандыр чырык турар, а өске бүгү өртемчей, дээрни булуттар бүргей алы берген чүве дег, дүмбей …
Оол далганы дээш соңгу чүктүң хадынга канчаар чоруп турганыл? Норвег тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Чаңгыс оолдуг кырган кадай чурттап чоруп-тур. Бир катап оглу далган ап чорааш, аңмаарындан чаа-ла үнүп кээри билек, Соңгу чүктүң хады келгеш, ооң далганын ушта соп алгаш, чоруп каап-тыр. Соңгу чүктүң хады багай чүве кылды эвеспе дээш, оол ону дилеп чоруп каап-тыр. Дыка үр чоруп келгеш, адак сөөлүнде ам-на Соңгу чүктүң хадынга чедип кээп-тир. -Экии- деп …
Дириг суг. Тофаларның тоолу
19 марта 2019 | Uncategorized
Бир аңчы аңнап чорупкан. Ынчап чорааш ол кым-даа четпээн черге, аң долганып четпес, куш кежир ужуп шыдавас улуг тулаага кээп-тир. Аңчы: « Бо тулааның ындында кандыг-ла аңнар чурттап турар ирги?» деп боданган. Аңчы ону хөлчок билип алыксаан. Ол тулааның ындында чүү барын ол барып көөр ужурлуг. Маңнап-маңнап келгеш, уг-биле ажа халый берип-тир. Долгандыр көргүлээрге, чери-даа …
От. Латин-америк тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Бир-ле катап аңчы арагже аңнаар деп баарга, кадайының дуңмазы оол эдери бээрге, ооң-биле кады чорупкан. Аңчы чалым хая кыры-биле эртип чыткаш, попугайлар уязы көрүп каан. Ол хаяга чөлендир ыяш ужургаш, оолду ооң будуктарын дамчып чорааш үнгеш, уядан куш оолдарын эккел дээн. Оол уяга чеде бергеш, холун сунарга, оолдары алгыржып-ла эгелээн. Ону дыңнааш, иелери ужуп келгилээн. …
Үш угбашкы. Татар тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Үш уруглуг ядыы кадай чурттап чоруп-тур. Оларны чемгерер, хепкерер дээш ол уйгу-чыдын билбес турган. Уш уруу билдиртпейн-даа хараачыгайлар дег кашпагай, ай дег чырык арын-шырайлыг бооп өзүп кээп-тирлер. Иези дың кара чааскаан артып каап-тыр.Чанында сарыг дииңчигештен өске кым-даа чок. Чүгле оозу-биле чалгаа чазып чугаалажыр турган. Каш чыл эрткенде, хөөкүй ие кырып калган. Бир катап хөлчок аарый …
Кижи болгаш ыт. Ненец тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Арыг иштинге ыт чурттап чораан. Чааскаан чурттаарга чалгааранчыг боорга, эш дилеп чоруп каап-тыр. Бир-ле катап арыг ишти-биле чоруп орарга, аңаа койгун ужуражып кээп-тир. Ыт тургаш: — Кады чурттаалы ам, койгун- дээн. — Ынчангай-ла бис- деп, койгун харыылаан. Кады чурттап эгелеп-тирлер. Кежээ дүшкен, удуп чыдып ап-тырлар. Дүне када ыт ээрип-ле эгелээн. Койгун корга бергеш: — Ээрип …
Хараачыгай. Дунган тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Ийи алышкы чурттап чоруп-тур. Улуу бай, бичези ядыы: бөгүн тодуг орар, даарта аш орар. Бир катап кадайы ашаан акыңдан чемден дилеп эккел дээш чорудупкан. Акызы чем бербээн: сеңээ бээр чем чок-тур дээн. Дуңмазы куруг чанып кээп-тир. Акызынга үш катап баргаш, үш катап куруг кээп-тир. Дуңмазы пат муңарааш, кадайын, уругларын эдертипкеш, бажыңын каггаш, чоруп каан. Ол-ла …
Вишняларның боттары-ла аасче кирип кээрин манавас. Молдав тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Хөлчок чалгаа, чалгаа боорда мырыңай удуур деп барган кижи чурттап чораан иргин. Вишнялар ооң аксынче боттары кирип, кым-бир кижи белен кылдыр дайнап бээрин манап олурар турган. А чалгаа чорук кижини түрегделге чедирер-ле болгй. Мырыңай бергедеп кээрге, чалгаапай канчалган деп? Илбичи кадайга барып көрейн, ол мээң кежик-чолумну өскертип, ажыл кылбас кылып кагзын, чүгле байырлалдар турар, чаңгыс …
Эң эки белек. Узбек тоол
19 марта 2019 | Uncategorized
Шаг-шаанда садыгжы-даа чурттап чораан чүвең иргин. Ол үш кыстыг чүве-дир. Бир-ле катап ол садыг херээниң аайы-биле ырак черже чоруур апарган, уругларын кый деп алгаш, чугаалаан: — Уругларым, ырак чурттар баар деп бардым. Кандыг белектер хереглээр силер, чугаалаңар. — Меңээ эң эки торгу хендирден эккеп бээр сен!- деп, улуг уруу алгырган. — А меңээ платье даараар …
